ضربان قلب نرمال به تعداد دفعاتی گفته میشود که قلب در یک دقیقه میزند یا میتپد. بدن هر فردی بهشکل خودکار، تعداد ضربان را کنترل میکند تا با نوع فعالیت و اتفاقات پیرامون شما مطابقت داشته باشد. به همین دلیل است که ضربان قلب شما زمانی که فعال یا هیجانزده شدهاید یا ترسیدهاید تندتر میشود و در هنگام استراحت کاهش مییابد. ضربان قلب شما شاخص مهمی از وضعیت سلامت کلی شماست.
وقتی ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی آهسته است، میتواند نشانهای از مشکلات قلبی یا سایر مشکلات سلامتی باشد. ضربان قلب نرمال راهی بالقوه برای تشخیص مواردی چون علت تپش قلب و… است و به پزشکان در جهت ارائه راه درمانی درست کمک میکند.
ضربان قلب خطرناک چند است
به گفته گروهی از افراد متخصصان قلب برای تشخیص اینکه ضربان قلب خطرناک چند است لازم است تا ضربان قلب نرمال فرد تحت شرایط مختلف مورد بررسی قرار گیرد. ولی فرد بزرگسالی که از سلامت کامل برخوردار است بین ۶۰ تا ۱۰۰ تپش در دقیقه، ضربان دارد و ضربان قلب خارج از این محدوده، محدوده ضربان خطرناک محسوب میشود. درواقع ضربان خطرناک زمانی است که قلب فرد خیلی آهسته یا خیلی تند به تپش درمیآید.

ضربان قلب نرمال
ضربان قلب نرمال شما بسته به وضعیت بدن، فعالیت، سن و سلامت بدن متفاوت است. هر چه جوانتر باشید، ضربان شما بیشتر میشود. محدوده مورد انتظار و نرمال ضربان در حالت استراحت در سنین مختلف عبارتاند از:
جدول ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف
سن | تعداد ضربان قلب نرمال در یک دقیقه |
نوزادان (از تولد تا 4 هفته) | 100 تا 205 ضربه در دقیقه |
نوزاد (4 هفته تا 1 سال) | 100 تا 180 ضربه در دقیقه |
کودک نوپا (1 تا 3 سال) | 98 تا 140 ضربه در دقیقه |
پیشدبستانی (3 تا 5 سال) | 80 تا 120 ضربه در دقیقه |
سن مدرسه (5 تا 12 سال) | 75 تا 118 ضربه در دقیقه |
نوجوانان (13 تا 18 سال) | 60 تا 100 ضربه در دقیقه |
بزرگسالان (سن 18+) | 60 تا 100 ضربه در دقیقه |
ضربان قلب نرمال چند است
محدوده ضربان قلب نرمال در سنین مختلف، متفاوت است و میتوان گفت ضربان قلب نرمال بسته به سن و شرایط فرد تغییر میکند. در ادامه به بررسی این موضوع میپردازیم.
- یک فرد بزرگسال در حال استراحت، ضربان قلب برابر با ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه دارد که این عدد با توجه به گروه سنی و جنسیت متفاوت است. جالب است بدانید که ضربان نرمال زنان به طور متوسط ۷-۲ BPM سریعتر از مردان است. همچنین ضربان ورزشکاران جوان تا ۴۰ BPM خواهد بود. لازم به ذکر است که محدوده ۵۷ تا ۶۱ ضربه در دقیقه یک محدوده عالی محسوب میشود.
- تعداد ضربان نرمال برای نوزادان ۱۰۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه است و این در حالی است که این عدد برای نوزادان صفر تا پنج ماهگی ۹۰ تا ۱۵۰ ضربه در دقیقه خواهد بود. کودکان ۶ تا ۱۲ ماهه، ضربان نرمال قلب برابر با ۸۰ تا ۱۴۰ ضربه در دقیقه دارند و این عدد برای کودکان ۱ تا ۳ ساله برابر با ۸۰ تا ۱۳۰ ضربه در دقیقه است.
- ضربان قلب نرمال در کودکان ۳ تا ۵ ساله برابر با ۸۰ تا ۱۲۰ ضربه در دقیقه است و کودکان ۶۰ تا ۱۰ ساله ضربان نرمال قلب برابر با ۷۰ تا ۱۱۰ ضربه در دقیقه دارند. این درحالیست که تعداد ضربان قلب در کودکان ۱۱ تا ۱۴ ساله برابر با ۶۰ تا ۱۰ ضربه در دقیقه است.
- ضربان قلب نرمال برای خانومها نسبت به آقایان متفاوت است و در حالت استراحت، ضربان قلبی بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه دارند. لازم به ذکر است که ضربان قلب خانومها در زمان بارداری به دلیل افزایش حجم خون و تغییرات هورمونی، ۱۰ تا ۲۰ضربه در دقیقه بیشتر است و در برخی موارد ممکن است این عدد از ۹۰ ضربه در دقیقه بیشتر هم رود.

پایین اوردن ضربان قلب فوری
اگرچه در بسیاری از موارد، تپش قلب نیازی به درمانهای پیچیده ندارد و با اصلاح سبک زندگی و کاهش عوامل محرک میتوان آن را کنترل کرد، اما در برخی موارد ممکن است به مداخلات درمانی اختصاصیتری نیاز باشد. روشهای درمانی اصلی ضربان قلب شامل:
تغییرات سبک زندگی: پزشک شما ممکن است توصیههایی در مورد تغییر سبک زندگی ارائه دهد، مانند کاهش مصرف کافئین، الکل، ترک سیگار و انجام فعالیتهای فیزیکی منظم.
مدیریت استرس: استفاده از تکنیکهای مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و ماساژ میتواند در کنترل تپش قلب و محدوده ضربان قلب نرمال مؤثر باشد.
درمان بیماریهای زمینهای: در صورتی که تپش قلب ناشی از یک بیماری زمینهای مانند اختلالات تیروئیدی یا فشار خون بالا باشد، پزشک شما درمانهای مربوطه را تجویز خواهد کرد.
داروهای مخصوص: در مواردی که ضربان قلب نرمال بیش از حد سریع یا کند باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند بتا بلاکرها یا مسدودکنندههای کانال کلسیم را تجویز کند.
روشهای تحریک عصبی: گاهی اوقات پزشک ممکن است روشهای تحریک عصبی مانند تحریک عصب واگ یا مانور والسالوا را توصیه کند تا ضربان قلب را تنظیم کند.
درمانهای پزشکی: در موارد شدید، جراحی یا نصب دستگاه ضربانساز قلب (پیسمیکر) ممکن است لازم باشد.
استفاده از شوک الکتریکی: در موارد نادر، شوک الکتریکی ممکن است برای بازگرداندن ضربان قلب به حالت طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
بهخاطر داشته باشید که این روشها بر اساس شرایط فردی هر بیمار و نوع تپش قلب تعیین میشود و باید تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود.
درمان ضربان قلب پایین در منزل
درمان ضربان قلب پایین از ضربان قلب نرمال، بستگی به علت آن دارد. اگر برادی کاردی خفیف یا گاه به گاه باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد، اما اگر ضربان قلب آهسته به دلیل مصرف دارو باشد، پزشک ممکن است دوز دارو را تنظیم کند یا شما را به مصرف داروهای دیگر که عارضه جانبی ندارند، سوق دهد.
همچنین، اگر یک بیماری زمینهای در ایجاد برادی کاردی شما نقش داشته باشد، پزشک برای رفع آن وضعیت تلاش خواهد کرد. این ممکن است شامل درمان دارویی یا روشهای دیگر مانند تغییرات در سبک زندگی، تغییر در رژیم غذایی یا ورزش باشد.
به عنوان مثال، کم کاری تیروئید یکی از مشکلات شایع در بین افراد است که ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. معمولا برای مدیریت این مشکل، استفاده از قرص لووتیروکسین توصیه میشود، اما در مواردی که این روش موثر نباشد، امکان دارد پزشک استفاده از ضربان ساز را توصیه کند.
ضربان ساز یک دستگاه پزشکی است که به قلب کمک میکند تا به سرعت و با ریتم منظمی بزند. این روش معمولا برای مواردی مانند ضربان قلب پایین توصیه میشود، که در آن قلب با نرخ ضربان پایین میتپد و ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود.
در برخی موارد، ضربان قلب پایین ممکن است به طور غیر طبیعی و یا به صورت ناگهانی رخ دهد و نیاز به درمان فوری داشته باشد. برای افرادی که با برادی کاردی مواجه هستند و علائم حادی دارند، تجویز داروهایی مانند آتروپین، دوپامین، اپی نفرین و گلیکوپیرولات معمولاً موثر است.
این داروها از طریق انفوزیون داخل وریدی به بیمار داده میشوند و در برخی موارد، ضربانگذاری موقت نیز ممکن است برای کاهش برادی کاردی و بهبود علائم استفاده شود. علاوه بر این، برای برخی افراد، اجرای تغییرات در سبک زندگی نیز، میتواند موثر باشد.