ماکولار آمیلوئیدوز یک بیماری سیستمیک است که نه تنها بر پوست، بلکه بر سایر اعضای بدن نیز تأثیر می‌گذارد. در این بیماری، پروتئین آمیلوئید به طور نامنظم و بیش از حد در بدن تولید و رسوب می‌کند. این امر باعث ایجاد ضایعات پوستی، همچنین مشکلات کلیوی، قلبی، عصبی و گاهی اعضای دیگر می‌شود.در این مقاله از سایت ساختمان سلامت بیماری ماکولار آمیلوئیدوز به همراه علائم و درمان پرداخته ایم با ما همراه باشید.
علائم ماکولار آمیلوئیدوز پوستی
- لکه‌های قهوه‌ای یا مایل به خاکستری: این لکه‌ها که “ماکول” نامیده می‌شوند، شایع‌ترین علامت ماکولار آمیلوئیدوز پوستی هستند.
- ضایعات برجسته: در برخی موارد، رسوب آمیلوئید می‌تواند توده‌های برجسته و خارش‌دار ایجاد کند.
- خشکی و شکنندگی پوست: رسوب آمیلوئید می‌تواند باعث خشک و شکننده شدن پوست و تمایل آن به ترک خوردن و خونریزی شود.
- کاهش حس: در موارد نادر، تجمع آمیلوئید در اعصاب پوست می‌تواند منجر به بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن شود.
- خارش: ضایعات پوستی ممکن است خارش‌دار باشند.
- درد: در برخی موارد، ضایعات پوستی ممکن است دردناک شوند.
عوامل مؤثر در ایجاد بیماری ماکولار آمیلوئیدوز
- وراثت: این بیماری ممکن است زمینه ژنتیکی داشته باشد و در برخی خانواده‌ها بیشتر دیده شود.
- قرارگیری طولانی‌مدت در معرض نور آفتاب: قرارگیری مداوم در معرض نور خورشید می‌تواند یکی از عوامل ایجاد این بیماری باشد.
- ماساژ مداوم پوست: ماساژ مکرر و طولانی‌مدت پوست ممکن است سبب تحریک و تشدید علائم بیماری شود.
- پوشیدن لباس‌های تنگ: لباس‌های تنگ و محکم می‌توانند باعث تحریک پوست و تشدید بیماری شوند.
- استفاده طولانی‌مدت از محصولات شست و شوی بدن: استفاده مداوم از برخی محصولات شوینده ممکن است به تحریک پوست و تشدید بیماری منجر شود.
- تحریک پوست توسط وسایل زبر: تماس طولانی‌مدت با وسایل زبر و خشن می‌تواند موجب تحریک پوست و تشدید علائم بیماری شود.
- اگزمای آتوپیک: وجود بیماری‌های پوستی همچون اگزما ممکن است زمینه ساز ابتلا به آمیلوئیدوز ماکولار باشد.
- استفاده بیش از اندازه از بادی اس پلش ها: استفاده بیش از حد از برخی محصولات بهداشتی نیز ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشد.
عوارض بیماری ماکولار پوستی
اگر بیماری ماکولار پوستی درمان نشود، عوارض جبران‌ناپذیری برای فرد به دنبال داشته باشد. مهم‌ترین این عوارض عبارتند از:
آسیب به اندام‌ها
رسوبات آمیلوئید در پوست، نه تنها ظاهر پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه می‌توانند به عملکرد طبیعی آن نیز آسیب برسانند. این رسوبات مخرب، غدد عرق، فولیکول‌های مو و رگ‌های خونی پوست را هدف قرار داده و منجر به خشکی، شکنندگی، ریزش مو و اختلالات گردش خون در این ناحیه می‌شوند.
نارسایی کلیه
در برخی موارد، آمیلوئیدوز پوستی می‌تواند به کلیه‌ها نیز سرایت کرده و منجر به نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه، بیماری جدی و تهدیدکننده‌ای است که نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.
مشکلات قلبی
ماکولار پوستی می‌تواند به قلب نیز سرایت کرده و منجر به کاردیومیوپاتی آمیلوئید شود. کاردیومیوپاتی آمیلوئید، بیماری قلبی جدی است که باعث ضعف عضله قلب، نارسایی قلبی و ناهنجاری‌های ریتم قلب می‌شود.
سرطان پوست
در موارد نادری، آمیلوئیدوز پوستی ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان پوست را افزایش دهد.
کاهش کیفیت زندگی
علاوه بر عوارض جسمی، آمیلوئیدوز پوستی می‌تواند کیفیت زندگی فرد را نیز به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر قرار دهد. خارش، درد و ظاهر ناخوشایند پوست می‌تواند باعث اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی شود.
انواع آمیلوئیدوز ماکولار
- فرم ماکولار:
- این نوع آمیلوئیدوز ماکولار اغلب در نواحی پشت گردن، قفسه سینه، ساق پا و ران یا حتی باسن برخی زنان میانسال به صورت راه راه ظاهر می‌شود.
- شدت خارش در این نوع متفاوت است و از کم تا زیاد متغیر است.
- فرم لیکن آمیلوئیدوز:
- این نوع آمیلوئیدوز ماکولار در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است.
- به صورت یک پوست ضخیم و خارش‌دار در ناحیه ساق پا یا خارج بازو ایجاد می‌شود.
- این ضایعات ماهیت سفت و سختی دارند.
تشخیص آمیلوئیدوز پوستی
تشخیص آمیلوئیدوز پوستی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا این بیماری نادر است و علائم آن شبیه به سایر بیماری‌های پوستی است.
اولین گام، معاینه دقیق پوست توسط متخصص پوست است.
در این معاینه، پزشک به دنبال علائمی مانند لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری، ضایعات برجسته و خارش‌دار، خشکی و شکنندگی پوست، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن پوست و درد خواهد بود.
بیوپسی پوست، روش قطعی برای تشخیص آمیلوئیدوز پوستی است. در این روش، نمونه‌ای از پوست برداشته می‌شود و توسط متخصص آسیب‌شناسی بررسی می‌شود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار و تصویربرداری از پوست را برای تأیید تشخیص یا بررسی بیشتر تجویز کند.
درمان آمیلوئیدوز پوستی
در حال حاضر، درمان قطعی برای آمیلوئیدوز پوستی وجود ندارد. با این حال، روش‌های درمانی متعددی برای کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری در دسترس هستند.
انتخاب درمان مناسب بستگی به نوع و شدت بیماری، اندام‌های درگیر و وضعیت سلامت عمومی بیمار دارد. برخی از روش‌های درمانی رایج عبارتند از:
- داروهای ضدالتهاب: کاهش التهاب و خارش، که از علائم شایع آمیلوئیدوز پوستی هستند.
- کورتیکواستروئیدها: کاهش التهاب و خارش، به صورت موضعی یا خوراکی.
- داروهای ضد درد: تسکین درد ناشی از آمیلوئیدوز پوستی، مانند استامینوفن و ایبوپروفن.
- فتوتراپی: درمان برخی انواع آمیلوئیدوز پوستی با استفاده از امواج نوری.
- لیزر درمانی: درمان برخی انواع آمیلوئیدوز پوستی با استفاده از لیزر.
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای: درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا عفونت‌ها که باعث ایجاد آمیلوئیدوز پوستی شده‌اند.
- پلاسمافریز: از بین بردن پروتئین‌های آمیلوئید از خون بیمار.
- پیوند کبد: در موارد شدید آمیلوئیدوز پوستی که کبد درگیر شده باشد.
