خشکی دهان احساسی است که ممکن است زمانی که بزاق کافی ندارید احساس کنید. غدد بزاقی در دهان شما بزاق تولید می کنند تا دهان شما را روان کند و به تمیز نگه داشتن آن کمک کند. خشکی گهگاهی طبیعی است. به عنوان مثال، زمانی که آب بدن شما کم می شود، دهان شما خشک می شود. اما خشکی مزمن (زمانی که دهان شما همیشه خشک است) می تواند به یک بیماری زمینه ای اشاره کند. اغلب، خشکی یک عارضه جانبی برخی از داروها، از جمله آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد افسردگی است.
علائم خشکی دهان
علامت بارز خشکی احساس چسبندگی در دهان به دلیل کمبود بزاق است. وقتی صحبت می کنید، ممکن است احساس کنید که زبانتان به سقف دهانتان چسبیده است.
سایر علائم احتمالی خشکی دهان عبارتند از:
- بوی بد دهان
- گلودرد مداوم
- مشکل در خوردن، صحبت کردن یا بلعیدن
- احساس خشکی در بینی شما
- گرفتگی صدا
- افزایش تشنگی
- زخم یا درد لب، زبان و دهان
- اختلالات چشایی
علائم شدیدتر می تواند شامل موارد زیر باشد:
- پوسیدگی دندان
- خشکی چشم و پوست
- بثورات پوستی
- درد مفاصل
علت خشکی دهان
خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که چیزی باعث شود که غدد بزاقی شما بزاق کمتری تولید کنند.
علت خشکی چیست:
- داروهای خاص
- شرایط بهداشتی زمینه ای
- پرتودرمانی، به ویژه برای سرطان سر و گردن
- داروهای شیمی درمانی
- کم آبی بدن
- تنفس دهانی
چه داروهایی باعث خشکی دهان می شوند
صدها دارو (نسخه ای و بدون نسخه) می توانند تولید بزاق بدن شما را کاهش دهند. برخی از داروهایی که باعث می شوند عبارتند از:
- داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی
- آنتی کولینرژیک ها (داروهایی که برای درمان بیماری هایی مانند بی اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال و اختلال انسدادی مزمن ریوی استفاده می شوند)
- آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد درد
- داروهای خاص برای فشار خون بالا
- داروهای بیماری پارکینسون
چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود
برخی از شرایط پزشکی احتمال بیشتری دارد که باعث این مسئله شوند، از جمله:
- سنگ های بزاقی (سیالولیتیازیس)
- التهاب غدد بزاقی (سیالادنیت)
- دیابت
- بیماری آلزایمر
- سکته
- سندرم شوگرن
درمان خانگی خشکی دهان
- زنجبیل: زنجبیل دارای خواصی است که، موجب تحریک بزاق دهان شده و می‌تواند دهان را به مدت طولانی مرطوب نگاه دارد. قطعات برش خورده زنجبیل را به آب در حال جوش اضافه کنید و اجازه دهید برای مدت چند دقیقه بماند، سپس مقداری عسل به آن اضافه کرده و میل کنید.
- آب آلوئه ورا: آلوئه ورا مزایای زیبایی و درمانی بسیاری دارد که، یکی از آنها افزایش دهنده ی بزاق دهان است. آب آلوئه ورا 2 تا 3 بار در طول روز مصرف نمایید.
- چای سبز: این چای یکی از بهترین ترکیبات برای درمان خانگی خشکی دهان است زیرا، دارای خواص ضد باکتریایی است و موجب تحریک غده ترشح براق می‌گردد. برگ چای سبز را به آب جوش اضافه نموده و اجازه دهید برای چند دقیقه بماند و سپس به همراه عسل میل نمایید. این چای را باید 2 تا 3 بار در روز بنوشید.
- آب پرتقال: آب پرتقال غنی از اسید سیتریک است و مزایای بسیاری دارد که، موجب تحریک غده بزاق شده و در درمان خشکی موثر است.
- آبلیمو: آبلیمو حاوی مقادیر زیادی اسید سیتریک است که دهان را ضدعفونی می‌کند. به علاوه این میوه با تحریک غدد بزاق برای درمان خشکی دهان موثر است. آب لیمو را به یک لیوان آب اضافه نمایید و بنوشید. مصرف بیش از حد لیمو یا سایر میوه‌های اسیدی می‌تواند موجب فرسایش مینای دندان شود.
- رازیانه: دانه‌های روغنی رازیانه غنی از یک گروه متابولیت‌های گیاهی به نام فلاونوئیدها هستند. فلاونوئیدها در تحریک تولید بزاق موثر هستند.
- کرفس: کرفس به جهت دارا بودن مقادیر زیادی ویتامین C برای سلامتی بسیار مفید است. همچنین این سبزی دارای آنزیم‌هایی است که، در افزایش ترشح بزاق دهان و جلوگیری از خشک شدن دهان موثر است.
- جعفری: جعفری سرشار از ویتامین A، C، آهن و کلسیم است و در رفع خشکی دهان موثر است. همچنین این سبزی دارای خواص ضد باکتریایی است و جهت تمیز نگه داشتن دندان نیز به کار می‌رود.
- رزماری: رزماری علاوه بر طعم دهندگی، خواص دارویی بسیاری دارد و به عنوان ضدعفونی کننده و تسکین دهنده کاربرد خواهد داشت به علاوه این گیاه در درمان خشکی نیز موثر خواهد بود. برگ‌های رزماری را در یک لیوان آب بریزید و اجازه دهید برای شب تا صبح در آب بماند. از این آب می توانید برای شستشوی دهان در صبح ها استفاده کنید. این روش را می توان هر روز استفاده نمود.
- روغن زیتون یا نارگیل: روغن زیتون و نارگیل دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که، دهان را مرطوب نگه می‌دارد و در رفع خشکی موثر است.
عوارض خشکی دهان
مرطوب بودن دهان بر سلامت دهان و دندان موثر است.خشکی می‌تواند باعث به وجود آمدن موارد ذیل شود:
- پوسیدگی دندان
- عفونت قارچی در دهان (برفک دهان)
- ترک خوردن لب‌ها
- تغذیه نامناسب ناشی از مشکلات جویدن و بلعیدن
راه‌های جلوگیری از خشکی دهان
این مسئله معمولاً یک بیماری موقتی و قابل درمان است. می‌توان با انجام یک یا چند مورد از موارد زیر از آن پیشگیری کرد:
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- مصرف کم نمک و شکر
- پرهیز از دخانیات یا مصرف الکل
- استفاده از مرطوب کننده لب هنگام خواب
- جویدن آدامس بدون قند
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و معاینه دندان دو بار در سال نیز مهم است. مراقبت خوب از دهان می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری لثه کمک کند.
