سالانه بیش از سه میلیون نفر برای علائم مربوط به سنگ کلیه به دنبال درمان هستند. بسیاری با درد مرتبط با سنگهای کلیه آشنا هستند، اما حقایق شگفت انگیزی در مورد دفع سنگ کلیه وجود دارد که ممکن است ندانید.
سنگ کلیه
سنگهای کلیه رسوبات سختی هستند که از مواد معدنی و نمک تشکیل شده اند و در داخل کلیه شما تشکیل می شوند. رژیم غذایی، اضافه وزن بدن، برخی از شرایط پزشکی و برخی مکمل ها و داروها از جمله علل متعدد سنگ کلیه هستند. سنگهای کلیه می تواند هر بخشی از دستگاه ادراری شما را تحت تأثیر قرار دهد – از کلیه ها گرفته تا مثانه. اغلب زمانی که ادرار غلیظ می شود، سنگ ایجاد می شود و به مواد معدنی اجازه می دهد تا متبلور شوند و به هم بچسبند.
دفع سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک باشد، اما اگر سنگ ها به موقع تشخیص داده شوند، معمولاً آسیب دائمی ایجاد نمی کنند. بسته به شرایطتان، ممکن است برای دفع سنگ کلیه به چیزی جز مصرف داروهای مسکن و نوشیدن آب زیاد نیاز نداشته باشید. در موارد دیگر – به عنوان مثال، اگر سنگ در دستگاه ادراری گیر کند، با عفونت ادراری همراه باشد یا عوارضی ایجاد کند – ممکن است به جراحی نیاز باشد.
در صورت افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه ای را برای کاهش خطر ابتلا به سنگ های کلیوی مکرر توصیه کند.
درمان فوری سنگ کلیه
ممکن است بتوانید با تغییرات رژیم غذایی، از جمله هیدراته ماندن، مصرف بیشتر مرکبات و پرهیز از برخی غذاها مانند غذاهای سرشار از سدیم، از تشکیل سنگ جلوگیری کنید.
سنگ کلیه در مجاری ادراری به روش های مختلفی تشکیل می شود. کلسیم می تواند با مواد شیمیایی مانند اگزالات یا فسفر در ادرار ترکیب شود. اگر این مواد به قدری غلیظ شوند که جامد شوند، ممکن است این اتفاق بیفتد. سنگهای کلیه همچنین می تواند در اثر تجمع اسید اوریک ایجاد شود. تجمع اسید اوریک ناشی از متابولیسم پروتئین است.
مجرای ادرار شما برای دفع مواد جامد طراحی نشده است، بنابراین جای تعجب نیست که دفع سنگ کلیه بسیار دردناک است. خوشبختانه، معمولاً می توان از طریق رژیم غذایی از آنها جلوگیری کرد.
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟
اگر می‌خواهید از سنگ کلیه دوری کنید، آنچه می‌خورید و می‌نوشید به همان اندازه مهم است که نباید بخورید و بنوشید. در اینجا چند قانون مهم وجود دارد که باید به خاطر داشته باشید.
هیدراته بمانید
مایعات به خصوص آب به رقیق شدن مواد شیمیایی تشکیل دهنده سنگ کمک می کند. سعی کنید حداقل 12 لیوان آب در روز بنوشید.
مصرف مرکبات خود را افزایش دهید
مرکبات و آب آنها می توانند به کاهش یا جلوگیری از تشکیل سنگ به دلیل سیترات طبیعی کمک کنند. منابع خوب مرکبات شامل لیمو، پرتقال و گریپ فروت است.
مقدار زیادی کلسیم (و ویتامین D) بخورید
اگر کلسیم دریافتی شما کم باشد، سطح اگزالات ممکن است افزایش یابد. بهتر است کلسیم خود را از غذا دریافت کنید تا از مکمل ها، زیرا اینها با تشکیل سنگ کلیه مرتبط هستند. منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر، ماست، پنیر دلمه و انواع دیگر پنیرها. منابع گیاهی کلسیم شامل حبوبات، سبزیجات سبز تیره و دانه ها است.
برای سنگ کلیه چی نخوریم؟
نمک را محدود کنید
سطوح بالای سدیم در بدن می تواند باعث افزایش تجمع کلسیم در ادرار شود. از افزودن نمک به غذا خودداری کنید و برچسب روی غذاهای فرآوری شده را بررسی کنید تا میزان سدیم آنها را ببینید. فست فودها می توانند سرشار از سدیم باشند، اما غذاهای معمولی رستوران ها نیز می توانند سرشار از سدیم باشند. همچنین به آنچه می نوشید توجه داشته باشید. برخی از آب سبزیجات سرشار از سدیم هستند.
مصرف پروتئین حیوانی خود را کاهش دهید
بسیاری از منابع پروتئین، مانند گوشت قرمز، گوشت خوک، مرغ و تخم مرغ، میزان اسید اوریک تولید شده را افزایش می دهند. خوردن مقادیر زیاد پروتئین همچنین یک ماده شیمیایی به نام سیترات را در ادرار کاهش می دهد. وظیفه سیترات جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه است. جایگزین های پروتئین حیوانی شامل کینوا، توفو (کشک لوبیا)، هوموس، دانه های چیا و ماست یونانی است. از آنجایی که پروتئین برای سلامت کلی مهم است، با پزشک خود در مورد میزان مصرف روزانه صحبت کنید.
مراقب اگزالات باشید
اگزالات را عاقلانه بخورید. غذاهای سرشار از این ماده شیمیایی ممکن است تشکیل سنگ را افزایش دهند. اگر قبلاً سنگ کلیه داشته اید، ممکن است بخواهید اگزالات را از رژیم غذایی خود به طور کامل کاهش یا حذف کنید. اگر در تلاش برای جلوگیری از سنگ کلیه هستید، با پزشک خود مشورت کنید تا تعیین کند که آیا محدود کردن این غذاها کافی است یا خیر. اگر غذاهای حاوی اگزالات می خورید، همیشه یک منبع کلسیم را با آنها بخورید یا بنوشید. این به اگزالات کمک می کند تا در طول هضم، قبل از رسیدن به کلیه ها، به کلسیم متصل شود. غذاهای سرشار از اگزالات عبارتند از:
- شکلات
- چغندر
- آجیل
- چای
- ریواس
- اسفناج
- چغندر
- سیب زمینی های شیرین
کولا ننوشید
از نوشیدنی های کولا پرهیز کنید. کولا سرشار از فسفات است، ماده شیمیایی دیگری که می تواند باعث تشکیل سنگ شود.
مصرف شکر اضافه شده را کاهش یا حذف کنید
قندهای افزوده قندها و شربت هایی هستند که به غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده اضافه می شوند. ساکارز و فروکتوز اضافه شده ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. مراقب میزان قندی که می خورید، در غذاهای فرآوری شده مانند کیک، در میوه ها، در نوشابه ها و در آب میوه ها باشید. سایر نام‌های رایج شکر افزوده شامل شربت ذرت، فروکتوز متبلور، عسل، شهد آگاو، شربت برنج قهوه‌ای و شکر نیشکر است.
