روماتیسم یا آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری التهابی مزمن است که بر مفاصل بدن تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث درد و سفتی شدید شود. بهترین غذاها برای رماتیسم به کنترل التهاب، تأمین مواد مغذی و حفظ سلامت عمومی بدن کمک می‌کنند. در این مقاله از ساختمان سلامت به بررسی مواد غذایی مختلفی می‌پردازیم که می‌توانند در کاهش علائم و بهبود وضعیت مبتلایان به رماتیسم مؤثر باشند.
ماهی‌های چرب
ماهی‌های چرب مانند ماهی قزل‌آلا، ماهی تن، ساردین و شاه‌ماهی به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا ۳ که نقش مهمی در کاهش التهاب دارند، از جمله بهترین غذاها برای رماتیسم به شمار می‌آیند. اسیدهای چرب امگا ۳ به تعادل سالم بین اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ در بدن کمک می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که نسبت بالا بین امگا ۶ و امگا ۳ می‌تواند با افزایش بیماری‌های التهابی، از جمله روماتیسم، مرتبط باشد.
ماهی‌های چرب به کاهش سطح پروتئین‌های التهابی مانند سیتوکین‌ها کمک می‌کنند و در نتیجه، علائم روماتیسم مانند درد و التهاب مفاصل را کاهش می‌دهند. برای بهره‌برداری بهتر از این منبع ارزشمند، توصیه می‌شود حداقل دو بار در هفته از ماهی‌های چرب مصرف کنید.
میوه‌ها و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات نقش بسیار مهمی در کاهش التهاب و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو دارند. این گروه غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به کاهش تولید پروتئین واکنشی سی (CRP) که یکی از نشانگرهای التهاب در بدن است، کمک می‌کنند. CRP اغلب در افراد مبتلا به روماتیسم افزایش می‌یابد و مصرف منظم میوه‌ها و سبزیجات به کاهش سطح آن کمک می‌کند.
بهترین استراتژی برای بهره‌مندی از مواد مغذی موجود در میوه‌ها و سبزیجات، مصرف انواع مختلف و رنگارنگ آنها است. به عنوان مثال، میوه‌هایی مانند توت‌ها، پرتقال‌ها و سبزیجاتی مثل اسفناج و کلم بروکلی می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. مصرف روزانه دو فنجان میوه و سه فنجان سبزیجات به حفظ سلامت و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند.
غلات کامل
غلات کامل مانند جو، گندم کامل، برنج قهوه‌ای و کینوا، منابعی غنی از فیبر و مواد مغذی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب کمک کنند. در افراد مبتلا به رماتیسم، خطر بروز بیماری‌های قلبی بیشتر است و غلات کامل می‌توانند به کاهش این خطر کمک کنند. این غذاها، برخلاف غلات تصفیه‌شده که مواد مغذی کمتری دارند، سطح CRP را کاهش می‌دهند و نقش موثری در کنترل التهاب دارند.
غلات تصفیه‌شده معمولاً شامل محصولاتی مانند کیک‌ها و نان‌های سفید هستند که حاوی مقادیر بالایی از قندهای اضافه شده و چربی‌های اشباع هستند. به همین دلیل، بهتر است نان‌ها و غلاتی را انتخاب کنید که به صورت کامل تهیه شده‌اند و از مصرف محصولات فرآوری‌شده تا حد امکان پرهیز کنید.
حبوبات: نخود و لوبیا
حبوبات مانند نخود و لوبیا از منابع عالی پروتئین‌های گیاهی هستند که برای سلامت عضلات و حفظ توده عضلانی بسیار مفیدند. افراد مبتلا به رماتیسم معمولاً دچار از دست دادن عضله می‌شوند و مصرف حبوبات می‌تواند به بهبود وضعیت عضلانی آنها کمک کند. علاوه بر این، نخود و لوبیا تقریباً بدون چربی و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مانند منیزیم، آهن و روی هستند. نخود و لوبیا همچنین از لحاظ داشتن فیبر بالا برای سلامت روده و کاهش التهاب بسیار مفیدند. مصرف منظم حبوبات می‌تواند به حفظ وزن سالم و کاهش فشار بر مفاصل دردناک کمک کند.
آجیل و خشکبار
آجیل‌ها از جمله گردو، بادام و تخم کتان، منابع خوبی از چربی‌های تک‌غیراشباع سالم و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. گردو به‌ویژه برای افراد مبتلا به رماتیسم مفید است، زیرا حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که به کاهش التهاب و حفظ سلامت مفاصل کمک می‌کند. مصرف منظم این نوع آجیل‌ها به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهابات بدن کمک می‌کند.
تخم کتان نیز یکی دیگر از منابع گیاهی امگا ۳ است که برای افراد مبتلا به روماتیسم توصیه می‌شود. البته باید مراقب مصرف بیش از حد آجیل‌ها باشید زیرا آنها دارای کالری بالایی هستند و ممکن است منجر به افزایش وزن شوند که خود می‌تواند فشار بیشتری بر روی مفاصل ایجاد کند.
روغن زیتون
روغن زیتون یکی از سالم‌ترین چربی‌هایی است که می‌توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این روغن حاوی ترکیبی به نام اولئوکانتال است که خاصیت ضدالتهابی دارد و به‌مانند داروهایی مانند ایبوپروفن عمل می‌کند. مصرف روغن زیتون به کاهش درد و التهاب مفاصل کمک می‌کند و می‌تواند به عنوان یک انتخاب سالم در پخت و پز مورد استفاده قرار گیرد.
با این حال، باید به خاطر داشت که حتی چربی‌های سالم نیز باید به‌صورت متعادل مصرف شوند. مصرف زیاد روغن زیتون می‌تواند منجر به افزایش وزن شود که به نوبه خود می‌تواند علائم رماتیسم را تشدید کند.
ادویه‌جات: زردچوبه و زنجبیل
زردچوبه و زنجبیل دو ادویه قدرتمند هستند که می‌توانند در کنترل التهاب و کاهش درد ناشی از روماتیسم مفید باشند. زردچوبه به دلیل داشتن ماده فعال کورکومین خاصیت ضدالتهابی قوی دارد و می‌تواند به کاهش علائم التهابی کمک کند. زنجبیل نیز به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی شناخته می‌شود و مصرف منظم آن می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند.
این ادویه‌ها را می‌توانید به راحتی در غذاها و نوشیدنی‌های خود استفاده کنید. البته اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، بهتر است پیش از مصرف مداوم این ادویه‌ها با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهند.
حفظ وزن سالم و تأثیر آن بر روماتیسم
یکی از نکات مهم برای افراد مبتلا به رماتیسم، حفظ وزن سالم است. اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی بر مفاصل دردناک وارد کند و باعث تشدید علائم شود. همچنین، چربی بدن می‌تواند باعث تولید پروتئین‌هایی به نام سیتوکین‌ها شود که به تشدید التهاب منجر می‌شوند. بنابراین، ترکیب یک رژیم غذایی سالم با تمرینات ورزشی منظم به حفظ وزن مناسب و کاهش علائم روماتیسم کمک می‌کند.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای
تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی مدیترانه‌ای، که شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، ماهی‌های چرب و روغن زیتون است، یکی از بهترین رژیم‌های غذایی برای مبتلایان به رماتیسم محسوب می‌شود. این رژیم غذایی به کاهش التهاب در بدن کمک کرده و به حفظ سلامت قلب و کاهش خطرات مرتبط با بیماری‌های قلبی نیز مؤثر است.
جمع‌بندی
روماتیسم یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، انتخاب بهترین غذاها برای رماتیسم می‌تواند به کاهش علائم این بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. مصرف ماهی‌های چرب، میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل و خشکبار، روغن زیتون و ادویه‌جات به‌طور منظم می‌تواند به کنترل التهاب و حفظ سلامت عمومی بدن کمک کند. رعایت رژیم غذایی سالم، در کنار حفظ وزن مناسب و سبک زندگی فعال، می‌تواند تأثیر مثبت زیادی در مدیریت روماتیسم داشته باشد.
