تفاوت متدهای درمانی مختلف در روان درمانی

در جامعه امروزی مردم به خوبی از اهمیت مراجعه به روان‌درمانگران به منظور مقابله با مشکلات گوناگون و بهبود کیفیت زندگی خود آگاهی دارند. با این حال بسیاری از افراد کنجکاو هستند از انواع رویکرد های درمانی روانشناسی و بهترین نوع آن مطلع شوند و بدانند کدام یک از آن‌ها برای تغییر الگوهای ناهنجار و دستیابی به آرامش روان موثرتر است. با این حال، بسته به نوع و شدت اختلال، درمانگر ممکن است روش‌های گوناگونی را برای رواندرمانی در نظر بگیرد. مثلا برای درمان وسواس، رویکرد روانپویشی محبوبیت بیشتری دارد. یا برای اختلالات شدیدتر مثل پارانویا یا اسکیزوفرنی، مراجع به متخصص اعصاب و روان ارجاع داده شده تا تحت دارودرمانی قرارگیرد.

این موضوع، سوالی نیست که به آسانی بتوان در مورد آن به پاسخ نهایی رسید. اگر بخواهیم خیلی کلی صحبت کنیم، وب‌سایت perlmanwellness.com، در پاسخ به این سوال این چنین پاسخ داده است:

The most effective therapy for long-term mental health is Cognitive Behavioral Therapy. Cognitive Behavioral Therapy is a form of psychotherapy that uses a collaborative approach. This approach helps clients change their thoughts and behaviors.

موثرترین درمان برای سلامت روان [در] درازمدت، [رویکردِ روان‌درمانی] شناختی رفتاری است. درماندرمانی شناختی رفتاری، نوعی روان درمانی است که از رویکرد مشارکتی استفاده می کند. این رویکرد به مراجعان کمک می کند تا افکار و رفتارهای خود را تغییر دهند.

اما اگر این مسئله توجه شما را به خود می‌کند با ما تا انتهای این همراه باشید تا کلیه‌ی اطلاعات مورد‌نیاز را در مورد بهترین رویکرد درمانی روانشناسی به دست آورید.

منظور از رویکرد درمانی چیست؟

مجموعه تکنیک‌هایی که توسط روان‌شناسان و روان‌پزشکان به منظور درمان اختلالات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به درک احساسات و رفتارهای ناسالم کمک می‌کنند به عنوان رویکرد درمانی در نظر گرفته می‌شوند. در حقیقت انواع رویکردهای روانکاوی با گفتگو بین مراجع و روان‌درمانگر پیش می‌روند و هدف تمامی آن‌ها فراگیری راه مقابله با چالش‌های رفتاری و ایجاد تغییرات مثبت در شخص است.

بررسی اهمیت استفاده از رویکرد های درمانی روانشناسی

رویکرد رفتاری در روانشناسی اهمیت بالایی در شناسایی و برطرف کردن مشکلات روانی می‌تواند در محورهای زیر به شما کمک کند:

• ارزیابی دقیق میزان پیشرفت مراجع توسط درمانگر،

• مشخص کردن اهداف درمان و مسیر آن به کارآمدترین شکل ممکن،

• درک عمیق ماهیت مشکلات به واسطه‌ی استفاده از تکنیک‌های روان درمانی تحلیلی،

• برقراری رابطه‌ی حمایتی و کارآمد با مراجع،

• افزایش خودآگاهی و اعتماد‌به‌نفس مراجع به واسطه‌ی استفاده از جدیدترین رویکردهای روانشناسی،

• بهبود سلامت جسمانی با تغییر در رفتار و نگرش فرد.

انواع رویکردهای درمانی روانشناسی

رویکرد های درمانی روانشناسی با توجه به نظریه‌های گوناگون در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند:

انواع رویکردهای درمانی روانشناسی
رویکرد شناختی رفتاری (CBT)	رویکرد رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
رویکرد طرحواره درمانی	رویکرد هیجان مدار (EFT)
رویکرد روانکاوی	روان‌درمانی تحلیلی
روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه‌مدت (ISTDP)	روان درمانی مبتنی بر ذهنی‌سازی
روان درمانی مبتنی بر انتقال	رویکرد دلبستگی
درمان متمرکز بر شفقت (CFT)	درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
فعالسازی رفتاری (BA)	روان درمانی اگزیستانسیال در روانشناسی
رویکرد شناخت‌‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)	گشتالت درمانی
درمان‌های مبتنی بر مایندفولنس مثل MBSR

مشاوره و روان‌درمانی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

بسیاری از افراد کنجکاو هستند تفاوت مشاوره و روان درمانی را با یکدیگر بدانند. جلسات مشاوره حول موقعیت‌ها و مشکلات خاص طی می‌شوند، در حالی که در جلسات روان درمانی موضوعات گذشته که ممکن است در مسائل امروزی نقش داشته باشند، ریشه‌یابی خواهند شد. در صورتی که مشاور یا روان‌درمانگر تشخیص دهد که مشکلات شما صرفاً با سپری کردن جلسات گفتگو به سرانجام نمی‌رسد و برای درمان به دارو هم نیاز دارید، شما را به روانپزشک ارجاع خواهد داد.

نگاهی به ماهیت انواع رویکردهای درمانی روانشناسی

هر یک از رویکرد های درمانی روانشناسی که در ادامه به صورت مختصر به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم، با تمرکز بر قسمت خاصی از روان انسان تلاش می‌کنند تا مشکلات موجود را به صورت ریشه‌ای برطرف کنند:

رویکرد شناختی رفتاری (CBT)

تمرکز این رویکرد رفتاری در روانشناسی بر روی بررسی و از بین بردن باورهای منفی و غیرمنطقی و در نتیجه اصلاح احساسات، افکار و رفتارهای نامناسب از قبیل استرس، افسردگی و اضطراب است.

رویکرد رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

در این روش روان‌درمانگر با برقراری جلسات گفتگو با مراجع به او کمک می‌کند تا واقعیت‌های زندگی را بپذیرد و برای تغییر آن‌ها اقدامات موثری انجام دهد.

رویکرد طرحواره درمانی

یکی از زیرشاخه‌های رویکرد شناختی رفتاری است که طرحواره‌ها یعنی الگوهای تفکری ناسازگار را که منجر به ایجاد رفتارهای ناسالم در فرد می‌شوند مورد بررسی قرار می‌دهد. مراجعان با شناسایی رفتارهای خود و درک علت‌های زمینه‌ای مربوط به آن می‌توانند بهتر از قبل با چالش‌های موجود در روابط خود تعامل کنند.

رویکرد هیجان مدار (EFT)

در این روش درمانگر به مراجع کمک می‌کند تا هیجانات خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کند و ضمن درک تاثیر آن‌ها بر روی بدن و الگوهای فکری، تغییرات لازم را در طرح‌های هیجانی خود به وجود بیاورد.

رویکرد روانکاوی

انواع رویکردهای روانکاوی به ضمیر ناخودآگاه و تاثیر عمیق آن بر روی رفتار ما استوار است و درمانگر با برگزاری جلسات گفتگو محور تلاش می‌کند تا افکار و احساسات ناخودآگاه را وارد هوشیاری خودگاه مراجعان و به این ترتیب درک بهتر مسائل و افکار گوناگون را ممکن کند.

روان‌درمانی تحلیلی

با طی کردن جلسات متمرکز بر روان درمانی تحلیلی می‌توانید سفری به دنیای ناخودآگاهتان داشته باشید و به تدریج با کسب اطلاعات سودمند در مورد آن به بلوغ شخصیتی برسید.

روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه‌مدت (ISTDP)

مراجعان در این تکنیک مکانیسم‌های دفاعی ناخودآگاهشان را درک می‌کنند و با احساسات سرکوب‌شده‌ی خود مواجه می‌شوند.

روان درمانی مبتنی بر ذهنی‌سازی

این رویکرد به بیماران کمک می‌کند تا پیش از واکنش نشان دادن به احساسات خود یا دیگران به دقت فکر کنند و به این ترتیب آن‌ها را به شیوه‌ی متفاوتی پردازش کنند.

روان درمانی مبتنی بر انتقال

از انواع رویکردهای روانکاوی است که بیماران را با الگوهای رابطه‌ای و تعارضات اساسی که دارند به خوبی آشنا می‌کند.

رویکرد دلبستگی

عمدتاً برای افراد با تجربیات منفی در دوران کودکی از این رویکرد استفاده می‌شود تا به اثر این اتفاقات بر روی توانایی آن‌ها در ایجاد پیوندهای موثر و ماندگار در بزرگسالی پی ببرند.

درمان متمرکز بر شفقت (CFT)

تجربیات اولیه سو استفاده یا بی‌توجهی افراد را به شرم و انتقاد از خود وا می‌دارد؛ به همین جهت با پیگیری این رویکرد آن‌ها را به پرورش مهارت شفقت نسبت به خود و دیگران تشویق و به این طریق به ایجاد حس امنیت و راحتی وجودی کمک می‌کنند.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)

شما با استفاده از این رویکرد درمانی یاد می‌گیرد که از مبارزه با احساسات درونی خود دست بکشید و مانع از بروز آن‌ها نشوید؛ چرا که پاسخ‌هایی موثر برای موقعیت‌هایی خاص در زندگی شما هستند.

فعالسازی رفتاری (BA)

از رویکردهای موثر در درمان افسردگی به شمار می‌رود که در طی آن مراجع را به انجام فعالیت‌های موثر در مبارزه با افسردگی ترغیب می‌کنند.

روان درمانی اگزیستانسیال در روانشناسی

درمان وجودی یا اگزیستانسیال یکی از معروف‌ترین رویکردهای روان درمانی است که مشکلات وجودی انسان مثل تنهایی، مرگ و پیدا کردن معنا برای رنج‌های گوناگون زندگی را هدف قرار می‌دهد.

رویکرد شناخت‌‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)

همراهی تکنیک‌های شناختی – رفتاری با ذهن‌آگاهی منجر به آشنایی با احساسات و افکار گوناگون و برقراری ارتباطی بدون قضاوت با آن‌ها می‌شود.

گشتالت درمانی

این متد بر روی مهارت‌های آگاهی بیمار تمرکز دارد و تلاش می‌کند توجه او را به زمان حال معطوف کند.

درمان‌های مبتنی بر مایندفولنس مثل MBSR

تکنیک‌های مایندفولنس یا ذهن‌آگاهی ما را در کسب خودآگاهی بیشتر و تحمل استرس کمتر هدایت می‌کنند.

بازی درمانی

در این روش از بازی برای کشف مشکلات روانی و عاطفی بزرگسالان و کودکان و مقابله با آن‌ها استفاده می‌شود